اگر شما دندان شکسته یا ترک خورده دارید؛ کاشت کامپوزیت دندان می‌تواند بهترین روش پوشاندن عیوب ظاهری دندان های شما باشد. فرآیند نصب کامپوزیت ونیر بسیار ساده است؛ به طوری که دندانپزشک می تواند فقط طی یک جلسه، رزین های کامپوزیت را روی دندان های شما فرم دهد و با روشی سریع، کم هزینه و زیبا، طرح لبخند شما را اصلاح کند. با این وجود برای انتخاب روش اصلاح طرح لبخند خود بهتر است بدانید معایب کامپوزیت دندان چیست و همچنین با مزایای کامپوزیت دندان و معایب کامپوزیت دندان آشنا شوید. پیش از این در مقاله “عوارض کامپوزیت دندان های جلو” برخی از مزایای کامپوزیت دندان و معایب کامپوزیت دندان را بررسی کردیم. و همچنین ما به سوال کامپوزیت یعنی چه میپردازیم تا به شما دید درستی برای تصمیم‌گیری در خصوص انتخاب بهترین روش ترمیم دندان‌هایتان بدهیم.
کامپوزیت دندان چیست؟
ابتدا به جواب مختصری در جواب کامپوزیت دندان چیست میپردازیم. اگرشما دندان شکسته یا ترک خورده دارید؛ کاشت کامپوزیت دندان می‌تواند بهترین روش پوشاندن عیوب ظاهری دندان های شما باشد. از مهم ترین معایب کامپوزیت دندان می توان به دوام و طول عمر کمتر آنها نسبت به ونیر لمینت اشاره کرد. مواد کامپوزیت از نوعی پلاستیک خاص ساخته می شوند که به آن رزین کامپوزیت می گویند. هرچند این مواد استحکام قابل قبولی دارند اما دوام و طول عمر آنها به اندازه مینای دندان و یا ونیر لمینت سرامیکی و حتی تاج دندان (Crown) نیست. پس از کاشت کامپوزیت ونیر باید به دقت مراقب خوردن و نحوه گاز زدن خود بخصوص هنگام جویدن غذاهای سفت باشید تا از شکستن، ترک خوردگی و لب پر شدن آن ها جلوگیری کنید و دوام و طول عمر کامپوزیت دندان را افزایش دهید.
به خاطر داشته باشید به علت ماهیت رزین کامپوزیت به هر حال طول عمر آن نسبت به ونیر لمینت بسیار کمتر است. بنابراین نباید انتظار داشته باشید که کامپوزیت دندان بیش از سه تا هفت سال روی دندانهای شما بدون نیاز به ترمیم باقی بماند. در صورتی که طول عمر تاج دندان بیش از ۴۰ سال و لمینت سرامیکی بیش از ۱۲ سال است. هر چقدر بیشتر از دندان ها و لثه خود مراقبت کنید و سبک زندگی سالمی بدون سیگار کشیدن و مصرف مواد حاوی شکر و مواد رنگی داشته باشید؛ دوام کامپوزیت دندان نیز بیشتر خواهد بود. اما به هر حال پس از حدود ۵ یا ۶ سال نیاز به تعویض پیدا خواهد کرد.در ادامه توضیح خواهیم داد که کامپوزیت دندان چیست.
عدم درمان بیماری های دهان و دندان با کامپوزیت ونیر
باید به این نکته توجه کنید که کامپوزیت ونیر یا لمینت سرامیکی، روش‌های درمانی به شمار نمی آیند بلکه فقط جنبه زیبایی ظاهری دارند. اگر دندان شما پوسیده شده یا به بیماری‌های دهان و دندان یا عفونت لثه دچار هستید کاشت کامپوزیت ونیر نمی‌تواند در درمان بیماری به شما کمک کند بلکه فقط می تواند ظاهر دندان دندان های ترک خورده، شکسته، کج، دارای فاصله یا تغییر رنگ داده را را بپوشاند. به خاطر داشته باشید اگر دندان قروچه می کنید؛ کاندید مناسبی برای کاشت کامپوزیت ونیر نیستید. پس از نصب کامپوزیت دندان، اگر یک یا چند دندان شما دچار پوسیدگی شود، حتماً باید کامپوزیت از روی آن برداشته شده، دندان شما درمان شود و مجددا ونیر کامپوزیت روی آن نصب گردد.
در صورتی که پوسیدگی شدید باشد؛ احتمال دارد دندان پزشک به شما توصیه کند که از تاج دندان استفاده کنید. اگر به عارضه دندان قروچه دچار هستید و اصرار دارید که طرح لبخند را با کامپوزیت اصلاح کنید؛ حتماً باید از محافظ های شبانه استفاده کنید تا کامپوزیت ونیر شما ساییده نشود.
استحکام کامپوزیت ونیر
هرچند کامپوزیت ونیر ها نسبت به لمینت سرامیکی ارزان تر هستند اما به همان اندازه استحکام کمتری دارند. بنابراین نسبت به ونیر پرسلین سریعتر آسیب می بینند و ترک خوردگی و شکستگی روی آنها مشاهده می شود. در صورتی که به درستی از کامپوزیت ونیر مراقبت نکنید و احتیاط لازم را هنگام جویدن و گاز زدن غذا ها رعایت ننمایید؛ بیش از دو سال دوام نخواهند آورد. استحکام کامپوزیت ونیر به سبب ماهیت و جنس رزین آن پایین است و به راحتی می شکند یا از روی دندانها می افتد. البته به همین اندازه ترمیم آن نیز راحت است و دندانپزشک می‌تواند هر کدام از دندان های تان را که ونیر کامپوزیت آن آسیب‌دیده مجددا طی چند دقیقه ترمیم کند و البته هزینه اضافه ای نیز دریافت نماید.
بنابراین هر چند در ابتدا نسبت به لمینت سرامیکی هزینه کمتری برای کاشت ونیر کامپوزیت می پردازید اما ضعف استحکام کامپوزیت ونیر، هزینه های جانبی بیشتری را در طولانی مدت به شما تحمیل می‌کند. بنابراین اگر به دنبال یک روش ترمیمی برای اصلاح طرح لبخند خود در بلند مدت هستید باید استحکام پایین آن را به عنوان یکی از معایب کامپوزیت دندان مورد توجه قرار دهید.
آیا کامپوزیت ونیر به دندان های طبیعی آسیب می‌رساند؟
حال که تا این بخش از مقاله با مفهوم کامپوزیت دندان چیست آشنا شدید در این بخش قصد داریم به شما توضیح دهیم که کامپوزیت ونیر به دندان آسیب می‌رساند یا خیر. کامپوزیت ونیر به عنوان یک روش زیبایی برای پوشاندن عیوب ظاهری دندان که هیچ گونه آسیبی به دندانهای طبیعی نمی رساند؛ مشهور شده است. برای کاشت ونیر کامپوزیت نیازی به تراشیدن مینای دندان نیست. بنابراین نه تنها فرایندی برگشت پذیر به شمار می آید بلکه هیچ گونه حساس شدن به گرمی یا سردی را در دندانهای طبیعی ایجاد نمی کند. با کاشت کامپوزیت ونیر، دندان های طبیعی شما دست نخورده باقی می مانند و بدون نیاز به هیچگونه آماده سازی اولیه اصلاح طرح لبخند شما انجام می گیرد و کامپوزیت ونیر به دندان های طبیعی آسیب نمی رساند.
با این وجود کاشت کامپوزیت دندان نیز مانند هر روش زیبایی – درمانی دیگری می‌تواند خطرات و عوارض جانبی داشته باشد که در اثر آن، دندان های طبیعی آسیب ببینند. برخی از عوارض جانبی ناشی از کاشت کامپوزیت ونیر مانند عفونت یا واکنش آلرژیک بسیار نادر است. در صورتی که برخی از عوارض جانبی دیگر مانند افتادن یک یا چند کامپوزیت، شکستن و زرد شدن آن ها بسیار متداول است و اکثر بیماران حدود سه تا چهار سال پس از کاشت کامپوزیت ونیر با یک یا چند مورد از این عوارض جانبی مجدداً به دندانپزشک مراجعه می کنند. انواع ایمپلنت دندان نیز یکی دیگر از راه‌های بهبود و ترمیم دندان به شمار می‌آید. آسیب‌هایی که کامپوزیت ونیر به دندانها می‌رساند، عبارت است از:
- عفونت لثه
- آلرژی
عفونت لثه یا پوسیدگی دندان بعد از نصب کامپوزیت ونیر
دندانپزشک پیش از کاشت ونیر کامپوزیت باید کلیه دندانها و لثه را از لحاظ داشتن عفونت، پوسیدگی یا جرم بررسی کند. در صورت مشاهده هر کدام از این موارد، دندانها و لثه باید به طور کامل پاکسازی شده و پس از درمان عفونت، فرآیند کاشت ونیر کامپوزیت ادامه یابد. اگر پس از نصب کامپوزیت دندان، عفونت لثه ظاهر شد؛ احتمالاً به علت عدم فرم دهی صحیح رزین کامپوزیت روی دندانها، سیمان کردن اضافی کامپوزیت ونیر و یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان توسط بیمار بوجود آمده است که باید به سرعت برطرف شود. در صورتی که عفونت گسترش یابد؛ کامپوزیت ونیر به دندانهای طبیعی آسیب می رساند و احتمال پوسیدگی و نیاز به درمان روت کانال (Root Canal) یا حتی کشیدن‌دندان وجود خواهد داشت.
بنابراین در صورت مشاهده هرگونه علامت عفونت مانند خونریزی لثه، حتماً در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب را شروع کنید. گاهی اوقات عفونت لثه یا پوسیدگی دندان زیر کامپوزیت ایجاد شده و از دید بیمار پنهان می ماند. این موارد فقط در چکاپ های منظم توسط دندانپزشک به سرعت تشخیص داده شده و درمان میشوند. به همین علت مهم ترین توصیه دندانپزشکان برای جلوگیری از آسیب دیدن دندان های طبیعی توسط کامپوزیت ونیر، مراجعه منظم، حداقل هر ۶ ماه یک بار به دندانپزشک بعد از کاشت کامپوزیت دندان است.
مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، استفاده از دهانشویه های مناسب و رعایت سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب، عدم کشیدن سیگار و مصرف نوشیدنی های الکلی و رنگی به طور قابل توجهی احتمال عفونت لثه و پوسیدگی دندان پس از کاشت کامپوزیت دندان را کاهش می‌دهد.
واکنش های آلرژیک بعد از کاشت کامپوزیت دندان
برخی از بیماران بعد از کاشت کامپوزیت دندان، واکنش‌های آلرژیک را به رزین کامپوزیت، ابزارهای مورد استفاده یا چسب کامپوزیت تجربه می کنند. این واکنش آلرژیک می تواند با نشانه هایی مانند قرمز شدن لثه، احساس سوزش یا تورم لثه همراه باشد. معمولاً دندانپزشک بلافاصله علائم آلرژی را تشخیص داده و فرآیند کاشت کامپوزیت ونیر را متوقف می‌کند. پس از پاکسازی رزین کامپوزیت از روی دندانها، واکنش آلرژیک نیز برطرف می شود. خوشبختانه چون نصب کامپوزیت دندان، فرآیندی برگشت پذیر است؛ بیمار مشکل چندانی نخواهد داشت و می‌تواند مجددا از دندانهای طبیعی خود استفاده کند و برای ترمیم یا اصلاح آنها از روش‌های دیگری مانند لمینت سرامیکی، ارتودنسی، تاج دندان و غیره بهره ببرد.
مزایای کامپوزیت دندان چیست؟
روکش کامپوزیت می‌تواند ظاهری زیباتر و لبخندی بسیار جذاب‌تر به فرد بدهد. این تکنیک راحت و در دسترس است و کارایی بسیار خوبی دارد. از آنجایی که پرکننده‌های کامپوزیتی از یک رزین با قابلیت قالب‌گیری راحت ساخته شده‌اند، می‌توانند محکم به دندانها بچسبد و ساختاری سازگار و متناسب را با دندانها ایجاد کند.
این لایه عایق بسیار خوبی روی دندانها است. مزیت عمده کامپوزیت‌ها، همرنگ‌بودن آنها با دندانهای طبیعی است. می‌توان با انتخاب رنگ‌های کامپوزیت دندان درست مطابق با رنگ دندانها، ظاهری طبیعی‌تر داشت. خصوصا استفاده از کامپوزیت دندان جلو می‌تواند برخی ظواهر آسیب‌دیده و قابل رویت مانند دندانهای کج یا دندانهای خرگوشی و نیش را بپوشاند. کامپوزیت برای دندانهای کج مزیت‌های بسیار زیادی دارد. ترکیبات کامپوزیتی نسبت به متریال فلزی انعطاف‌پذیری بیشتری دارند و ازاین‌رو می‌توان از آنها برای انواع وسیع‌تری از ترمیم‌های دندانی استفاده کرد. ونیر کامپوزیت برای پرکردن حفره‌های ایجاد شده در دندانهای بسیار حساس گزینه‌ای بسیار بهتر است.
معایب کامپوزیت دندان چیست؟
میزان معایب و حتی عوارض ناشی از کامپوزیت کردن دندانها تا حدود زیادی به مراقبت‌های بعد از کامپوزیت بستگی دارد. برای مثال ریسک شکستن یا زرد شدن روکش‌های کامپوزیتی معمولا بیشتر است. در بسیاری از مواقع روکش‌های کامپوزیتی موجب افزایش حساسیت دندانها می‌شود و در نتیجه احتمال حساس‌شدن دندان، دندان‌درد و حساسیت و درد لثه‌ها را افزایش می‌دهد. ممکن است دردهای موقتی تا مدتی بعد از دریافت ونیر کامپوزیت هم ادامه داشته باشد.
خصوصا بعد از جویدن غذاهای سنگین یا خوردن غذاهایی که بیش از حد سردوگرم هستند، این احتمال بیشتر است. حتی عمر کامپوزیت دندانهای جلو تا میزان زیادی به این مراقبت‌ها بستگی دارد. خوردن چای و دیگر نوشیدنی‌های داغ این دندانها را حساس‌تر و آسیب‌پذیرتر می‌کند.
سخن پایانی
ونیرهای کامپوزیت به عنوان روش اصلاح طرح لبخند ارزان قیمت معایب خاص خود را دارند. این نوع و نیرها که جنس شان نسبت به لمینت پرسلین یا سرامیکی کیفیت پایین تری دارد؛ دوام و طول عمر نسبتاً کمی دارند. از دیگر معایب کامپوزیت دندان، کم بودن مقاومت آنها نسبت به زرد شدن و تغییر رنگ است. استحکام نسبتاً پایین آن ها موجب می شود شکستن، ترک خوردن یا افتادن از روی دندانها به عنوان یکی از عوارض جانبی متداول پس از کاشت کامپوزیت دندان مشاهده شود. بنابراین پس از این که دانستید کامپوزیت دندان چیست زمانی که قصد دارید بهترین روش برای اصلاح طرح لبخند خود را انتخاب کنید بهتر است تمام مزایا کامپوزیت دندان و معایب کامپوزیت دندان را در مقایسه با لمینت سرامیکی در نظر بگیرید و پس از مشورت با دندانپزشک با تجربه بهترین روش را برگزینید.